Leuven, het belangrijkste universitaire centrum van België, telt meer dan 35.000 studenten, een derde van de bevolking van de stad. En 10 procent van hen zijn buitenlanders van honderd verschillende nationaliteiten. Het is de thuisbasis van een van de oudste universiteiten ter wereld, de Katholieke Universiteit Leuven, die in 1425 werd gesticht door paus Martinus V, op verzoek van hertog Jean IV van Brabant.
En wat is een universiteit zonder een bibliotheek? Natuurlijk is die er niet. Daarom richtte de universiteit al na één jaar, in 1426, een grote bibliotheek op, waarvan de collectie uiteindelijk uitgroeide tot 230.000 banden, waaronder een unieke verzameling van 750 middeleeuwse handschriften. Tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog werd de universiteitsbibliotheek tweemaal verwoest, maar net als de Phoenixvogel herrees zij telkens weer.
De tweede keer werd de bibliotheek verwoest in 1940, toen de stad werd ingenomen door de Wehrmacht. De muren van het gebouw overleefden, maar het interieur werd opnieuw door brand verwoest. Na afloop van de oorlog werd de bibliotheek opnieuw opgebouwd, met een licht gewijzigd interieur.
Een andere gebeurtenis die van invloed was op de universiteit, was de splitsing ervan in 1946, als gevolg van het conflict tussen de gemeenten, in twee afdelingen: een Franstalige en een Nederlandstalige afdeling. Dit conflict bereikte zijn hoogtepunt in 1968 toen er twee aparte universiteiten ontstonden: een Waalse en een Vlaamse.
Vandaag bevat de universiteitsbibliotheek, die in 2003 grondig werd gerenoveerd, meer dan een miljoen boeken en biedt zij studenten en onderzoekers allerlei wetenschappelijke informatie.
De grote leeszaal van de bibliotheek, zeer fraai ingericht in laatbarokke stijl, verdient bijzondere aandacht.
De bibliografische collectie in de leeszaal omvat een groot aantal banden over alle mogelijke wetenschappelijke disciplines, encyclopedieën, woordenboeken, reprografie, diverse kranten en tijdschriften en nog veel meer.